GENEALOGISCH TIJDSCHRIFT

NGV AFDELING BETUWE

AQUA VITAE ,2006, 9e jaargang nr. 1

De oudste generaties Heuff.

A.J.G. Hogendoorn

De familie Heuff is een zeer oude familie. Voor het midden van de 15e eeuw zijn ze al te traceren. Misschien al wel in de 14e eeuw. Bijzonder is dat de familie vrijwel alleen in Kapel- en Kerk Avezaath en in Zoelen voorkwam. Slechts een enkeling “emigreerde” helemaal naar Buren, Erichem of Tiel. Pas in de 19e eeuw verlaat een tak de Betuwe en vertrekt in de richting van Maarn. In het begin van de 20ste eeuw emigreert een Heuff naar Canada. Al ruim 30 jaar ben ik bezig met het samenstellen van een genealogie van deze familie. Dat is buitengewoon goed gelukt. Volgens mij is meer dan 95% van de ooit rondlopende leden van deze familie op hun takje in de stamboom van de Heuven geplaatst. Natuurlijk blijven er enkele loslopenden, waar te weinig gegevens van zijn om hen een plaats te kunnen geven. Daarnaast is er een overweldigende hoeveelheid gegevens verzameld, om over het fotomateriaal en kaartmateriaal maar niet te spreken. Het was ooit de bedoeling om een boek aan deze familie te wijden. Het probleem is echter de financiën. Het boek zal minimaal 750 pagina’s moeten beslaan om alle gegevens een plaats te geven. In 1998 werd ik door mevr. M.M. Heuff-von Oven in contact gebracht met een neef van haar uit Wassenaar. Die had opdracht gegeven aan de bekende genealoog Leon van der Hoeven om een genealogie van de familie Heuff op te stellen, zodat die gepubliceerd kon worden in het Nederlands Patriciaat. Op mijn verzoek om dan samen een publicatie voor het zgn Blauwe Boekje én een familieboek samen te stellen wilde hij nadenken, maar dhr. G. Heuff heeft nooit gereageerd. Onbedoeld heeft dhr. van der Hoeven wel dankbaar gebruik gemaakt van mijn gegevens. Hij heeft simpelweg een exemplaar gekocht van de Historische Namen Index Rivierenland, die dhr. M. IJzerman en ik hebben samengesteld en daar stonden veel van onderstaande gegevens ook in.

Oorsprong van de oudste generaties

Volgens een familielegende zouden de Heuven uit de Oost komen. Hiermee kan in ieder geval niet Nederlands Oost Indië bedoeld zijn, omdat het toen nog geen Nederlands bezit was. Misschien bedoelde men een land ten oosten van Nederland, ook daar zijn geen bewijzen voor. Feit is wel dat in 1309 voor Dirck van Aelst, richter in de Betuwe, Eymerick, de zoon van zaliger Willem van Hoeven met Truyken, zijn moeder en bekende verkocht te hebben aan Johan van Merten, priester in de parochiekerk te Lienden, het vierde deel van de grote tiend te Aalst. In van Doornincks Schatting van den lande van Gelre komt in 1369 te Lienden voor als belastingplichtige Willem van den Have/Hove en te Zoelen een Willem Arntss[1].

In 1376 wordt een Willem van Hoeven, genoemd onder de edelen, ridders en knapen van de Betuwe, Tielerwaard en Teisterbant in de zoenbrief van Jan van Blois[2]. In de voorstaande personen zou met een beetje goede wil voorgeslacht van Willem van Hoeven/Hueven [3], [4]. gezien kunnen worden. Feit is wel dat de personen uit de onderstaande genealogie tot de bovenlaag van de Avezaathen behoren.

De Hooibeemd ( bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed )

Of de boerderij de Hooibeemd al in bezit van de familie was is niet helemaal duidelijk. Onwaarschijnlijk is het niet. Het was allodiaal bezit. In een acte uit het begin van de 16e eeuw, waarin het duidelijk gaat om de Hooibeemd, wordt gesproken dat de hofstad al sinds mensenheugenis in bezit van de familie is. Als dat correct is, is dit een zéér bijzonder feit. Anno 2005 is de Hooibeemd in bezit van de gebroeders van der Linde. Hun moeder was een Heuff, die de Hooibeemd in haar huwelijk heeft ingebracht. De boerderij ligt op de grens van Zoelen en Avezaath. Het voorhuis is in de 19e eeuw gebouwd ter vervanging van het voorhuis van een zgn. “langhuis-boerderij”, bij een langhuis-boerderij ligt het voorhuis in het verlengde van het achterhuis en is ongeveer even breed als het achtergedeelte. Enkele jaren geleden is het achterhuis afgebroken. Dit was aanzienlijk ouder en bestond nog uit enkele 17e eeuwse onderdelen. De kelder onder het midden gedeelte van het voorhuis is waarschijnlijk nog veel ouder. De muur aan de voorzijde is ongeveer 1 meter dik en is voorzien van enkele dichtgemetselde lichtspleten! Gezien het bovenstaande ga ik er van uit dat de Hooibeemd inderdaad het stamhuis van de familie Heuff is.

De naam Heuff

Volgens mij is de naam Heuff afgeleid van “hoeve”. Een “hoeve” is een bepaalde oppervlakte, waarvan men in de tijd dat de Betuwe ontgonnen werd aannam dat dit groot genoeg was om van te kunnen leven. Een hoeve werd vroeger geschat op 9600 vierkante roeden ofwel 16 morgen. Zo groot was de Hooibeemd in de 17e en 18e eeuw ook! In de Betuwe, evenals in het zuiden van de provincie Utrecht, komen er meer perceelsnamen met “Hoeve” voor. In Eck en Wiel ligt de Kortenhoeve en die was in 1875 nog steeds 16 morgen groot [5]. In de oudste generaties komt de naam Heuff niet voor, maar wel ther Hoeven, Hueven etc. hetgeen volgens mij een ondersteuning van bovenstaande theorie is. Bijzonder is wel dat de naam Heuff vrijwel nooit voorkomt met slechts één f, maar altijd met dubbel f. In het telefoonboek van 2005 komt de familienaam Heuff 97 maal voor. Daaruit blijkt dat de familie Heuff altijd een kleine familie is gebleven. Dat komt doordat in bepaalde takken de meeste huwelijken gesloten werden tussen (achter-)neef en (achter-)nicht. Een schitterend voorbeeld hiervan vind ik altijd de kwartierstaat van “Gijs van huis ten Ham”. Zijn ouders, grootouders en overgrootouders heetten allemaal Heuff!. Ondanks deze “land-moet-binnen-de-familie-blijven-politiek” komt er bij mijn weten geen enkele geestelijk gehandicapte in de familie voor. Dat wil niet zeggen dat er geen “bijzondere” Heuven geweest.

1. Wouter Willemss Trouwt NN

Uit dit huwelijk:

1 Willem Wouterss,volgt IIa

2. Arend Wouterss, volgt IIb

3. Jut Wouterss

4. Katrijn Wouterss Jut en haar zus Katrijn Hueven bezitten in 1460 te Avezaath vier hofsteden naast elkaar gelegen, volgens de grensbepaling, achter de tegenwoordige huizen Malburg [6] en Landzicht in Kerk Avezaath. Landzicht was de toenmalige door pastoor Johan Voss bewoonde pastorie was. De omschrijving van deze vier hofsteden luidde als volgt: item eenensestich schillinge en 26 hoener sjaers uut 4 hoffsteden bijeen gelegen end 9 penninge, die Jut en Katrin Hueven besitten, an d'een sijde Johan Vossen thinsgoet, an d'ander Johan Gijsbert Koxdochter en Kerstgen voorss. met eener hofstat, die Guede Vossen van Avesaet te wesen plach [7].

In 1493 woont op een van die hofsteden Wenmer Hoeff ook Hof genoemd. Wat zijn relatie is met de familie Heuff is onduidelijk. Ruim 100 jaar later woont op die zelfde hofstede Goossen Reijnen (1594) [8].

IIa. Willem Wouterss Hueven, overl. voor 31 januari 1482 [9] trouwt Geertruijd, de weduwe van Otto van der Mase, overl. na 1 februari 1492[10]. In 1326 komt een Otto van der Masen voor, die beleend is met het halve gericht te Leeuwen. Dus met het richterschap, wat destijds een aanzienlijke baan was.

In 1462 is hij door de heer van Culemborg beleend met de 3 morgen 16 roede land op de Bulk te Avezaath, verkregen van Willem de Rover en met 7½ hont land bij de Korte Geersweg aldaar[8].

Willem Wouters Hueven en zijn beide zoons, mr. Johan en Arent komen in 1462, 1482 en 1492 voor in het leenboek van Culemborg. Ze werden toen beleend met 3 morgen 16 roeden land op de Bulk te Kapel Avezaath, alsmede met 8 hont land, gelegen bij de Korte Geersweg te Kapel Avezaath [11].

In 1476 draagt Gijsbert van Buren Gijsbertss [12] 4 morgen land in het Korenbroek en 7 hont op de Hoge Korn, beiden in Avezaath over aan hun zoon Arnt Willemss. Willem en Gertrude hebben de lijftocht van dit landn [13].

14 oktober 1480 blijken Wilhem Hoeve 's erfgenamen land te hebben in het Korenbroek ten zuiden van de Korenbroeksteeg. Het land daar ten oosten van is van Arnt Wouterss, zijn broer [14].

31 januari 1482 hebben ze lijftocht aan 4 morgen in het Korenbroek, 7 hont op de Hoge Korn. Met deze Culemborgse leengoederen is hun zoon Arnt 31 Januari 1482 beleend [15].

In het Leenboek van de heren van Culemborg lezen we het volgende: Alde Avesait. (Kapel Avezaath) Wijllem Hueven van ons ontffang bij overgijfft Willems des Rovers drije marge lantz en XVI roed, gelegen tot Aelde Aevzaet, opt Bullick, boven naestgelant Gerijt van d'Steenhuys, bened. Herben van Delfft, modo Sinte Agate Vicarij tot Ald Avezaet. Ende noch VIII hont lantz, gelege bij den Korten Geerswech, boven naestgelant Herben vursz. en benede Gerijt van Steenhuys, then Zutphen rechte. Te verherg. (verheergewaden, dit is het betalen van het leenrecht) myt ene ponde guetz geltz. Orkunde onsz mane Wolter van Over Rijn en Gijsbert Aerntz. Ao LXIJ (1462) des guesdag (Woensdag) na sunte Margariet dach vurg. Modo (bij wijze van overgang op) meist. Johan Hueff, bij dode Wilhem sijns vaders voirg. Manne (ten overstaan van de leenmannen) Hubert en Zwed. van Culemb. bast.(bastaard) Zwed. van Eissenst. (Zweder van IJsselstein) Act. ultima Januarii Ao LXXXIJ (1482) Modo Arnt Hoeff ontf. bij dode meist Jans sijn broeders vorn. En sijn moed. Gertruijt Otten wijff vand Masen sijn moed. heft hoir lijftucht aen desen vurs. leen. Act. bij mane Zwed. van Eisschenst. Heur van Ophusen & opt ijrste dach van Februari Anno &XCIJ (1492) [16], [17].

De erfgenamen van Willem Hoeven komen in 1501 ook voor met land in het Korenbroek te Avezaath en op de Heuvelakker te Zoelen [11]

Uit dit huwelijk:

1. mr. Johan, overl. voor 1 februari 1492 [17]. Waarschijnlijk een gestudeerd man geweest, gezien zijn titel mr. Hij is wellicht een geestelijke geweest. Johan van Hoefft Willemss, is in 1463, door de heer van Culemborg, beleend met een hofstad te Rijswijk, groot 8 hont, strekkende van de Rijnbandijk tot aan de Wijfdijk (nu de Heuvelstraat) [18], zijn neef Willem moet hem dan opgevolgd zijn in dit bezit [19].

31 Januari 1482 wordt hij beleend met 3 morgen 16 roede op de Bulk te Ald Avezaath [20].

2. Arent, volgt IIIa

3. Gerrit Willemss, volgt IIIb

4. Gijsbert, Giselbertus ter Hoeven, ter Hueven Gijsbert van der Hove werd beleend te Avezaath in 14764). Gijsbert van der Hoeve was in 1481 landeigenaar in Korenbroek

Ghiselbertus ter Hoeven en Arnoldus ter Hoeve komen in 1472 voor bij de ingezetenen in deze streek, wiens goederen door Karel den Stoute verbeurd verklaard moesten zijn, omdat zij volgelingen van hertog Arnold van Gelre gebleven zijn [19].

IIIa. Arent Hoeff Willemss overl. na 1 februari 1492 [13]. Trouwt Margaretha [21], overl. na 8 maart 1509 [22].

Margaretha was wellicht een dochter van Claerbout die Haze, die in 1481 land in het Korenbroek te Avezaath bezat en die in 1507 burgemeester van Tiel was. Alleen in de familie de Haas komt in die tijd de naam Claerbout voor [23].

1462 en 1465: naastgeland te Zoelen [21].

Op 14 juli 1462 is Arnt beleend met 7 morgen en een ½ hont land op de Roodakker; 3 morgen en 16 roeden op de Bulk en 7½ hont bij de Korte Geerswech. Hij heeft deze Culemborgse leengoederen gekocht van Willem die Rouver, die er zelf in 1453 mee beleend was [24].

In 1465 is hij beleend met 4 morgen land in het Korenbroek en komt hij als naastgelande voor te Zoelen en zijn achterneef Jan Arent Wouterss, ieder eigenaar van 6½ mg. in het Korenbroek en daarvan dragen zij ieder 2½ mg. over aan Gijsbert van Buren Gijsbertss [25]. Deze stukken lagen naast elkaar, hetgeen wijst op herkomst van één hand.

Hij is wellicht dezelfde als Arnoldus ter Hoeve en Arnoldus ther Hueven, die met vele welgeboren mannen uit deze streek in de oorkonden van Karel de Stoute voorkomt, omdat zij de zijde van hertog Arnold van Gelre gehouden hadden. Hun goederen werden verbeurd verklaard (1472)[19].

31 januari 1476 is Arnt Hueff, na opdracht door Gijsbert van Buren Gijsbertss beleend met 4 morgen land in Avezaath, in het Korenbroek. Oost Arnt Rijcquiinss, West de erfgenamen van Gerrit Hollen, Zuid de Broekdijk en Noord Arnt Wouterss; 7 hont land op de Hoge Korn, Oost Walraven van Zoelen en West Wouter Goeriss. Deze landerijen zijn een Culemborgs leengoed. Arnt Hueffs vader, Willem Hoeff en Gertrude diens vrouw, hebben de lijftocht van dit land[13]. Arnt vernieuwd de leeneed van deze landerijen op 31 januari 1482 [15].

1492: beleend met land te Kapel Avezaath [24].

1493: beleend op de Heuvelakker [21].

1509: Zijn vrouw moet Margaretha geheten hebben, want onder deze naam komt te Avezaath de moeder voor van Gerrit Aerntss [21] als die op 8 maart 1509, 3 morgen land in het Avezaathse Korenbroek verkoopt aan Dirk Janss van Buren. Margriet, Gerrits moeder, heeft de lijftocht van dit perceel.

Uit dit huwelijk:

1. Willem Hoef [26] Overl. Rijswijk 1511-1512 Willem Hoef wordt vermoord door Aelbert die Leuw te Rijswijk. De straf die de Leeuw hiervoor krijgt, doet vermoeden, dat hier een min of meer regelmatig gevecht heeft plaats gevonden tussen twee welgeboren mannen. In de rekening van Albert van Ermelen, Ambtman van Neder Betuwe aan de hertog van Gelre, komt in 1514 de post voor: Item op St. Luciëndach, Aelbert die Leeuw tho Rhyswyk van eenen nederslach, he aen eenen van Avenzait gedaen had, genant Wilhelm Hoef, ind daerom he aen der lijnden geholden, doe mijn genedige Heer wederom binnen Tyel quam, ind des geen schijn en had. Aelbert de Leeuw hield de lijn vast, die aan het paard van de hertog vastgeknoopt was en verkreeg alzo vergiffenis i.p.v. verbanning. Hertog Karel van Gelre kwam in Tiel in januari 1512. Voor die tijd moet dus de "nederslach" of "manslag" hebben plaats gehad. Willem Hoef was blijkbaar de oudste zoon, omdat die naar de grootvader van vaderszijde genoemd werd en de oudste zoon voerde meestal de familienaam, terwijl de rest ingeschreven werd onder patroniem. Gerrit Arents komt in 1522 voor als Hoef. Hij was dus blijkbaar de tweede zoon en nam na de dood van zijn oudere broer de geslachtsnaam aan [21]. Willem Hoef is waarschijnlijk ook dezelfde als Willem Aertss wiens erven in 1523 voorkomen met land in de Poijerspoel te Kapel Avezaath. Albert van Leeuwen, overl. 1546, was een zoon van Johan van Leeuwen en Soeta van Heessel [27].

2. Dirk, volgt IVa

3. Jan Arend Willemss, volgt IVb

4. Belia Arend Willemss Trouwt Dirk van Wijhe 12 maart 1492 blijken Belije en Dirk de lijftocht van 3 morgen land in het Korenbroek te hebben. Het land is eigendom van Belia’s broer Wouter Arntss [28].

5. Pelgrim Arntss 14 oktober 1480 blijkt Pelgrim land te hebben in het Korenbroek, ten zuiden van de Korenbroeksteeg. Met het leengoed waar het om gaat, was zijn vader beleend en het vererfde op zijn neefje Jacob Jan Arntss. Aan de andere kant van het leengoed lag het land van Jacobs broer Otto Jan Arntss [14].

1486: Pelgrim Aerntss wordt in 1486 door de heer van Zoelen beleend met 10 mg. land in het Korenbroek, met 5 hont land op de Hooge Korn aldaar. Naastgeland Jan Aerntss en Wouter Aerntss [29]. Hij heeft een kind: Claerbout Pelgrimss 10 februari 1559 is Claerbouts neefje Jan Hoeff Willemss nog minderjarig. Jans Hoeff Willemss voogden waren zijn opa Gerrit Hoeff, Willem van Meenen en oom Claerbout Pelgrimss. De voogden vendiderunt jaarlijks 13 Carolus guld. uit de vnd. Jan Willemss gerechte helft van circa 5 morgen land in het Grasbroek te Avezaath. Ompaald O. Rijck Versteech, Z. de wetering, W. de erven van Aart Janss, N. de grote wetering. Jan Willemss oom en tante Gerrit en Fija stellen als borg de andere helft van de voornoemde 5 morgen. Op 20 april 1562 heeft Jan Hoeff Willemss de vnd. acte geapprobeerd als zijnde 15 jaar oud [30].

6. Gerrit, volgt IVc

7. Wolter 1492: beleend met land. In 1486 door de heer van Zoelen beleend met 6 mg. te Avezaath31). Beleend op 12 maart 1492 na opdracht neefje Jacob Janss Aerntss omtrent 2½ morgen lant, gelegen in het Korenbroek, ten zuiden van de Korenbroekse Steeg te Avezaath [31].

8. Claerbout Komt in 1562 voor als voogd van zijn oomzeggertje Jan Hoeff Artnss

IVa. Dirk Arntss Overl. na 1501 en voor 1523 Trouwt zijn achternicht Jutte Jan Arendsdr., dochter van Jan Arend Wouterss

Dirk Arntss is op 14 oktober 1480 vermeld in de ompaling van een Culemborgs leen, dat ten zuiden van de Korenbroekse Steeg lag en waarmee zijn oudoom Arnt Wouterss beleend werd [14].

Dirk Arents is in 1501 naastgelande van Gerrit Arents. Jutte Jan Arendss komt in 1523 als weduwe met Jan Dirkss haar zoon, voor in het archief van de leenkamer te Zoelen. Ze draagt dan 3½ morgen in het Korenbroek op aan haar zwager en schoonzus Gerrit Arents Hoeff en Ermgard van Buren [29].

Uit dit huwelijk:

1. Jan Dirkss

IVb. Jan Arent Willemss, overl. na 1 februari 1492 [15]. Trouwt NN 1492: 1 februari 1492 na opdracht door zijn vader Arnt én na afstand van de lijftocht van zijn oma Gertrude beleend met 4 morgen land in Avezaath, in het Korenbroek. Oost Arnt Rijcquiinss, West de erfgenamen van Gerrit Hollen, Zuid de Broekdijk en Noord Arnt Wouterss; Aernt Janss seit bij dode sijns vaders Jan Aerntsz voors. ontvangen te hebben ende dat sijn brief verbrand soude sijn. In 1522 draagt hij dit land over aan zijn oom Gerrit Heuff [29]. Op dezelfde dag is hij ook nog beleend met 7 hont op de Hoge Korn. Ompaalt West Wouter Gherijss en Jan Aerntss voorsschreven en nog 1½ hont aldaar[15].

Jan Erntss mede beleend door opdracht van Gijsbert van Buren Gijsbertss met 5½ hont land[31]. Hij verkoopt 2 morgen land op de Bulk[32].

Uit dit huwelijk:

1. Arent, overl. na 1522 beleend met 4 morgen land in Avezaath, in het Korenbroek. Oost Arnt Rijcquiinss, West de erfgenamen van Gerrit Hollen, Zuid de Broekdijk en Noord Arnt Wouterss; 7 hont land op de Hoge Korn, Oost Walraven van Zoelen en West Wouter Goeriss. Hij draagt deze goederen over aan Geryt Heuff en Airtken van Buren, die er 7 december 1522 mee beleend worden [15].

Arnt Janss beleend met 4 morgen in het Korenbroek en 7 hont op de Hoge Korn te Avezaath, nadat zijn vader is overleden [15]. 7 december 1522 wordt Arnt Janss achterneef Gerrit Arntss Heuff beleend met dit leengoed [15].

2. Jacob Jan Arntss

12 augustus 1488 geeft Jacob toestemming aan zijn broer Otto Jan Arntss om een verzuimd leen te verheffen. De heer van Culemborg had hun vader Johan Arnt Wouterss beleend met 4 morgen land in het Korenbroek in leen gegeven. Otto had het blijkbaar niet direct verheven [33].

In 1488 erft hij van zijn vader een camp lantz, haldende omtrent 2½ mergen lantz gelegen in Avezater Corenbroick, boven naistgelant (oom) Pelgrum Arntsz, noirtwert die Corenbrochsche Stege, westwert (oom) Dirc Arntsz en zuijtwert Ott Janss siin brueder. En eenen camp lantz, haldende omtrent 3 mergen aldair gelegen, boven naist gelant (oom) Deric Arntsz, westwert Wilhem Hoeve erfgenamen, noirtwert die Corenbroichsche Stege ende zuytwert Johan Vogelsanck, schout te Buren. Ten onversterflichen erfleen (van de heer van Culemborg) te verheergewaden mit eenen golden francrisschen schilt. Jacobs vader had verzuimd dit leen te verheffen. Jacob doet dat op 14 oktober 1480 [34].

12 maart 1492 draagt hij de 2½ morgen in het Korenbroek over aan zijn oom Wouter Arntss [14]. De 3 morgen in het Korenbroek draagt hij op 22 juni 1501 over aan zijn oom Gerrit Arntss [14].

3. Otto Jan Arntss

14 oktober 1480 blijkt Otto land te hebben in het Korenbroek, ten zuiden van de Korenbroekse Steeg en naast zijn broer Jacob Jan Arntss en oom Pelgrom Arnt Willemss [14].

12 augustus 1488 is Otto beleend met 4 mergen lantz van 7½ mergen gelegen in den kerspell van Avezait int Korenbroich, boven naistgelant Walraven van Zoelen ende beneden Jutte Johansdochter (zijn tante Jutte getrouwd met Dirk Arntss Willemss Hoeff), ten onversterflichen erfleen, te verheergewaden mit enen ponde guetz geltz. Otto heeft dit land geërfd van zijn vader. Otto heeft dit land verbuijt aan Dierich Aelbertss [33].

IVc. Gerrit Arents Hoeff, Overl. na 7 december 1522 en voor 13 maart 1531 [15]. Trouwt voor 22 juni 1501 Ermgard /Ermgart/Airtken/Art van Buren, overl. na 27 april 1531 en voor 13 mei 1552, Dochter van Johan Adriaanss van Buren [21]. Ermgard is een afstammelinge van de heren van Buren en van Karel de Grote.

22 juni 1501 ontvangt Gerrit, na opdracht door Jacob Jan Arntss (Heuff) in leen van de Hr. van Culemborg circa 3 morgen land in het Korenbroek te Avezaath (Boven naastgeland Dirk Aerntss, West Willem Hoeven erfgenamen) [17]. Zijn moeder Magriet heeft de lijftocht [34]. 8 maart 1509 is Dirk Janss van Bueren beleend met circa 3 morgen in het Korenbroek , die Gerrit in 1501 verworven had [34].

Gerrit Aerntss, als een toevengher (gemachtigde) tot behoef Ermgart sijn wijffs, bij dode Jans van Buren Ariaenss, dertien hont lant op de Treeft, oosten Tetinxweert, west Gerrit Aerntss zelf [36]. Adriaan van Buren is een bastaardzoon van Johan van Buren, heer van Ewijk [31].

Voert in 1522 de naam Hoeff 7 december 1522 is Gerrit Arntss (na opdracht door zijn achterneef Arnt Janss) beleend met 4 morgen land in het Korenbroek en 7 hont op de Hoge Korn te Avezaath [15].

Hij ontvangt na opdracht van Arnt Janss (Heuff) circa 4 mg. land (Lbk Culemborg) [36]. 1522: 7 december 1522 beleend met 4 morgen land in Avezaath, in het Korenbroek. Oost Arnt Rijcquiinss, West de erfgenamen van Gerrit Hollen, Zuid de Broekdijk en Noord Arnt Wouterss; 7 hont land op de Hoge Korn, Oost Walraven van Zoelen en West Wouter Goeriss. Zijn vrouw Airtken, krijgt de lijftocht [15]. Airtken laat zich 27 April 1531, dus ruim een 6 weken nadat haar zoon Willem beleend is met de voornoemde goederen, nogmaals belenen [15].

Geryt Aerntss is namens zijn vrou Ermgart, na dode van haar vader Jan van Buren Adriaenss op 22 juni 1501 beleend met 13 hont land op de Treeft te Kapel Avezaath. Oost de Tetinxweert en west Gheryt Aerntss en 8 hont land op het Jacht. Oost de erfgenamen van Heer Wouter van Overrijn en West het Gasthuis van Tiel; en een ½ morgen land op de Eng. Oost en West de erfgenamen van Heer Wouter van Overrijn [37].

In 1523 verschijnt Jut Jan Arentss, wed. Dirk Arntss (Heuff) met Jan Dericss oer echten soene voor Adriaan van Buren, heer van Zoelen en den Aldenhaag en draagt over aan Gerrit Hoeff op 3½ mg. land in het Korenbroek [38]. Dit leen is tot een onversterfelijk erfleen ten Zutphense rechte gemaakt. Daarbij wordt bepaald dat het land na zijn dood niet aan zijn zoon Jan zal komen, maar aan zijn zoon Willem ende off Willem vurss. afflivich wordt voir, Gerrit sijnen vader, dan sullen deze vurss. IIIJ morgen lantz erven en comen op Gerrit sijnen brueder en als Gerrit ook mocht sterven voor zijn vader, dan zullen zij erven en komen aan Bartholomeus, zijn broer. Geschied op St. Valentijnsdag 1523[39]. Ick Adrijaen van Buren, leenheer der hoffstede van Zoijlen doe kondt alle lude ind bekenne dat voir mij ende mijn manne van leen nabescreve, gecome is Jut Jan Arntz docht., wedue Derick Arntzs mit Jan Dericss oen echten soene en momber in deser sake gecare (gekozen) ind heft mij opgedrage in qwijt gescold alle recht ind toseggen als sij hadt ain IIIJ mergen lantz ter gueder mate gelege tot Avezait int Karebroick (Korenbroek), dair oistwt. naestgelant is Gerit vand Lauwijck, westw. Gerit Hoeff etc. Ter selver tijt as dit gesciet was doe v. lijden en v. leend ick voir die selve manne van leen beheltlick mij ende ein ijgelijck sijns gued rechte dese vurss. IIIJ mergen lantz Gerit Hoeff ende sijne nacomelinge tot eene onversterfflick erffleen ten Zutphensche rechten etc., mit sulken vurwoirde dat dese IIIJ mge lantz. vurss. erve ende come sulle nae dooden Geritz vurss. op Willem sijne soen ind nijet op Jan, sijne soen ende off Willem vurss. afflivich wordt voir Gerit, sijne vader, dan sullen dese vurss. IIIJ mg lantz erven ende comen op Gerit sijne brued. ende off Gerit vurss. dan oec afflivich wordt voir sijne vader vurss. dan sulle sij erve ende come op Bartholomeus sijne brueder, sonder Argelist. Leenmanne hiervan Adryaen van Rossum end Jan van Rijemsdijck. Gesciet Anno Domino &c XXIII in die Valentini Marti (Het jaar onzes Heeren 1523, op Sint Valentijnsdag [40] in maart) In 1531 wordt Ermgard door de heer van Culemborg met 4 mg. land beleend, wegens het overlijden van haar man en haar oudste <!> zoon.

Uit dit huwelijk:

1. Jan, overleden voor 27 april 1531. Hij wordt oudste zoon genoemd [15].

2. Quirijn, volgt Va

3. Bartholomeus, volgt Vb

4. Willem, volgt Vc

5. Otto, overl. na 13 mei 1552 beleend met land van het rijksstift Thorn Erfgenamen van een Otto Gerritss komen voor in de belending van een hofstad met 2 morgen land, strekkende van de Vernekensweerd tot de Middelweg (1552) [41].

1552: wordt na het overlijden van zijn moeder 13 mei 1552 beleend met 13 hont land op de Treeft te Kapel Avezaath. Oost de Tetinxweert en west Gheryt Aerntss; 8 hont land op het Jacht. Oost de erfgenamen van Heer Wouter van Overrijn en west het Gasthuis van Tiel; ½ morgen land op de Eng. Oost en West de erfgenamen van Heer Wouter van Overrijn. Hij verkoopt deze goederen diezelfde dag nog aan Beatrix Janss [37].

6. Gerrit trouwt Fija Gerritss Van dit echtpaar stammen alle leden van de familie Heuff af. Er zijn bewust geen gegevens van Gerrit en Fija opgenomen in dit artikel omdat het dan enkele malen zo groot zou worden. Vaststaand feit is dat dit echtpaar op de Hooibeemd woonde.

Va. Quirijn Hoeff, overl. voor 11 maart 1601 [42]. Trouwt N.N.

In 1560 samen met Dirrick Segerss buurmeester van Zoelen [43], [44].

19 oktober 1567 is Quirijn Gerijtss beleend, na opdracht door zijn neef Johan Huef Willemss met 7½ hont op de Hoge Korn. 13 April 1580 is de leeneed vernieuwd [42].

Uit dit huwelijk:

1. Jan Crijnss, overl. na 1630

31 juli 1592 is een Jan Krijnen, na opdracht door Otto van Whie (Wijhe) beleend met 4 morgen land in het Korenbroek [33].

Volgt in 1601 zijn vader op als buurmeester van Zoelen 11 maart 1601 is zijn zoon Jan Quirijnen beleend met hetzelfde Culemborgse leengoed als zijn vader in 1567 is beleend [42].

30 november 1630 draagt Jan Krijnen dit Culemborgse leengoed over aan zijn dochter Hilleken Janss Vermeulen, die getrouwd is met Dirk Corneliss de Loos [33]. Of dit Jan Krijnen Heuff is, is wegens gebrek aan gegevens nog niet duidelijk. In 1482 is Johan Arnt Wouterss (Jans achter- achterneef) beleend geweest met dit perceel [33]. In 1629 komt dezelfde Hilleke Janss voor in Beusichem als ze beleend is met 2½ hont. In die acte staat vermeld dat haar moeder Anna Floriss heet en kort daarvoor overleden is en dat Anna Floriss vrouw is van Tomas Aelbertss en nicht van mr. Jan van Hattem [45].

Vb. Bartholomeus Gerritss Heuff Trouwt NN Uit dit huwelijk: 1. Lambert 1594: naastgelande in Avezaath [46].

Vc. Willem Hoeff, overleden voor 19 oktober 1567 [15]. Trouwt nn. (een van Meeteren?)[46].

1531: 13 maart 1531 beleend met 4 morgen land in Avezaath, in het Korenbroek. Oost Arnt Rijcquiinss, West de erfgenamen van Gerrit Hollen, Zuid de Broekdijk en Noord Arnt Wouterss; 7 hont land op de Hoge Korn, Oost Walraven van Zoelen en West Wouter Goeriss [15].

In 1548 lenen zijn broer en schoonzus Gerrit Heuff en Fhije Geritss Echtl., van Aert Bosman 12 Keizersgulden. Als onderpand stellen Gerrit en Fhije een huis en hofstad met 3 morgen land in Avezaath. Ompaald O. Arien van Rossum, W. de gemene straat, Z. Henrick de Bondt, N. Arien van Rossum. Alsmede een huis en Avezaath O.W.Z. de gemene straat, N. Willem Heuff en voorts alles behalve de onderpanden bij de waarborgen gesteld, prima dies solutionis op Gregoriusdag anno 1548, vermogens brief van de echtelieden en twee erfwaarborgen, Cornelis Wolff en Seger Wijnen bezegeld in dato Gregorius avond 1547. (Deze schuld stond in 1620 tot laste van Gerith Heuff tot Zoelen). Johan van Leeuwen heeft deze obligatie verworven en verkoopt die op 2 april 1580 aan Matheus Versteech[47], [48].

Uit dit huwelijk:

1. Johan Willemss, overl. Tiel? 1598 [49]. Trouwt 1. Catharina Vaeck Trouwt 2. (Johanna) Jenneke van Ekeningen of van Hekeningen. Overl. 10 december 1601.

Uit beide huwelijken geen nageslacht. Johan is trouwens de eerste (!) van zijn geslacht die “emigreert” naar Tiel, daar woont hij op het Hoogeinde. Van hem zijn enorm veel gegevens bewaard gebleven.

In 1562 functioneren Gerrit Hoeff en Fija Gerritss, El. en Willem van Meeteren en Claerbout Pelgrimss als momboiren wegens Jan Hoeff Willemss, onmondig [46]. Hieruit zou kunnen blijken dat zijn moeder een van Meeteren is.

IIb. Arend Wouterss, overl. voor 1486 Trouwt Geertruid NN Arent Wouters, Johans vader vnd. selige gedachten, heeft twee stukken lands in zijn bezit. Er is echter niet vermeld waar die liggen [11].

12 januari 1476 is Arnt Wouterss vermeld in de ompaling van 4 morgen land in het Korenbroek, dezelfde als die in 1482 als hij met het Culemborgse leengoed beleend is [15].

14 oktober 1480 is Arnt Wouterss, na opdracht door zijn zoon Jan, beleend met 2½ morgen in het Korenbroek ten zuiden van de Korenbroekse Steeg en met 3 morgen eveneens in het Korenbroek en ook ten zuiden van de Korenbroekse Steeg gelegen[14]. Zijn zoon Jacob Jan Arntss is beleend met dit Culemborgse leengoed op 7 Augustus 1488. Zijn vader leeft dan nog [14].

31 januari 1482 is Arnt Hueff beleend, na opdracht van Gijsbert van Buren, met 4 morgen land in 't Korenbroek in eigendom verkregen. Daarnaast ligt land van hemzelf en zijn broer Wilhem Hueff. Uit de ompaling blijkt duidelijk dat deze 4 morgen oorspronkelijk tot één bezit behoord hebben. De Gijsbert van Buren is waarschijnlijk getrouwd met een zus van Arend Wouterss.

Een Aernt Wouterss en Jan Wouterss worden na 1488 beleend met 5½ hont land in de Roetert in het Nieuwslag in Maurik [50].

Uit dit huwelijk:

1. Jan Arend Wouterss, volgt IIIc

2. Jacob

IIIc. Jan Arend Wouterss. Zijn vrouw heet Gertrude en leeft 1 februari 1492 nog [15]. Haar meisjesnaam zou de Vos van Avesaet kunnen zijn!

Jan Aerntss ontvang overmits opdracht Aernts Hueff en vertichtenisse (afstand) van Geertruijt, sijne moeder haer tochte, omtrent 4 morgen lants gelegen in de kerspel van Avesaet int Coornbroeck, noordwest Arent Wouterss. N, noch seven hont op de Hooge Corn, west aldaar Wouter Gherijss en Jan Aerntss voorss. en nog 2½ hont aldaar in Februarij 1492.

Jan Aerntss mede beleend bij opdracht van Gijsbert van Buren Gijsbertss met 5½ hont land.

Verkoopt 2 morgen. land op de Bulk

In 1465 is Jan Arnt Wouterss beleend met 4 morgen land in het Korenbroek en komt hij als naastgelande voor te Zoelen en zijn achterneef Jan Arent Wouterss, ieder eigenaar van 6½ mg. in het Korenbroek en daarvan dragen zij ieder 2½ mg. over aan Gijsbert van Buren Gijsbertss [8]. Deze stukken lagen naast elkaar, hetgeen wijst op herkomst van 1 hand. Ook Gijsbert van Buren bezit blijkbaar een gedeelte [51]. Hij woont te Erichem [52]. Wordt in 1465 beleend met 4 morgen land in het Korenbroek te Avezaath Jan Arend Wouterss doet in 1482 en in 1486 opnieuw leenhulde aan het Huijs (kasteel) Soelen.

14 oktober 1480 doet Johan Arnt Wouterss afstand van 2½ morgen en 3 morgen land, beiden in het Korenbroek, ten zuiden van de Korenbroekse Steeg gelegen ten gunste van zijn vader Arnt Wouterss. Op die zelfde dag heeft hij twee andere percelen overgedragen aan Johan Vos van Avezait [14].

Johan Arnt Wouterssoen, wonende te Erichem wordt op 16 maart 1482 beleend (na opdracht door Gijsbert van Buren Gijsbertss) met 4 morgen land in het Korenbroek. Daarnaast licht Jutte Johanss met een stuk land [53].

Item Jan Aerntss, die dit voirs. land ontvangen had tot behoef van Jut voirscr. (voornoemd), die is gestorven en so is gecomen voor mij ende mijn mannen van leen hiernabescr. Jut Jan Arentsdr. haar echte man Dirk Arents (Hoef) en heeft voirgen. land van mij Lambert van Buren, heer van Zoelen verzocht en ontfangen. Het gaat hier om 6 morgen 2 hont in het Korenbroek (1488) [52].

1 februari 1492 wordt Jan Arntss met dit land beleend, nadat opa Willem en oma Gertrude afstand gedaan hebben van de lijftocht [15].

Uit dit huwelijk:

1. Arent Jan Arendss, overl. 1522

Acte van eigendomsoverdracht van een tinsbrief, groot 1 rijnse gulden 'sjaars gaande uit 10 hont en 7 hont land in de Beempt te Zoelen door Aernt Aerntss aan de orde broeder Gosen van Rossem. 1489 [54].

2. Jutte Jan Arendss, overl. in of voor 148852). Trouwt haar achterneef Dirk Arend Willemss Hoeff

Ze ontvangt in 1486 van Lambert van Buren, heer van Zoelen in leen 6 morgen 2 hont land in het Korenbroek te Avezaath, die Arent Wouterss, Jut voorseid haar aldevader bij zijn brieve haar gemaakt en voor den leenheer aangegeven hadde.

In 1488 staat item Jan Aernts die dit voirs. land ontvangen had tot behoef Jut voorscr. die is gestorven en so is gecomen voor mij ende mijn mannen van leen, hierna bescr. Jut Jan Arentsdr. haar echtman Dirk Aerentss en heeft voorigen. land van mij Lambert van Buren versocht en ontfangen [52].

3. Otto Jan Arendss Een Otto Janss wordt in 1488 beleend door de heer van Culemborg bij beheffenisse door Jacob sijns bruders vier mergen lants int kersspel Avesaet int Coornbroec. Naastgel. Judt Jansdr. zijn suster [52]. Dit is waarschijnlijk een andere Otto Janss. Hij heeft weliswaar een zuster Judt Janss, maar Otto Jan Arendss zuster werd altijd Jutte Jan Arendss genoemd!

4. Jacob 12 augustus 1488 geeft Jacob zijn broer Ot Jan Arntss toestemming om een verzuimd leen alsnog te verheffen [55] 13 hont land op de Treeft. Ten Oosten daarvan ligt Tetincxweert en ten Westen land van Gheryt Aerntss en 8 hont op het Jacht. en een halve morgen op de Eng. De oudste belening is van Adriaan van Buren Ottenzoon. 13 mei 1553 krijgt Otto Heuff land en verkoopt het op dezelfde dag aan Beatrix Jansdr. die getrouwd is met 1. Koen Mertenss en 2. Jan Vogelsanck) hulder is haar oom Jan Vos van Avesaet. Jan Vos van Avesaet is waarschijnlijk een broer van Otto’s moeder)

IIIb. Gerrit Willemss Het is niet zeker of dat dit een Heuff is, maar gezien de ligging van de landerijen lijkt verwantschap met de familie wel het geval.

6 Acker lants gelegen in der mailscap van Riiswiich, den IJstersten, bestaende uit 2 acker uptie Rietstucken, dairboven naestgelant Gerijt Hoefft Willemssoin ende beneden die paeplicke provende van Rijswijck [56]. trouwt NN uit dit huwelijk: 1. Oth Gerritss, volgt IV

IVd. Oth Gerritss, overl. na 4 augustus 1579 [57]. 30 september 1556 is hij beleend (na opdracht door Henrick Willemss) met 3 morgen 16 roeden op de Bulk in Kapel Avezaath. 30 September 1556 en 20 april 1570 vernieuwd hij de leeneed [57].

Heeft een natuurlijke zoon [57].

1. Aert Gerritss, volgt V

Vd. Aert Gerritss Aert Gerritss is op 4 augustus 1579 beleend met de 3 morgen 16 roeden die zijn grootvader ook al in leen had. Hij vernieuwt de eed 17 maart 1601 als Aert Oth Gerijtss. Diezelfde dag wordt Arijaen Zegerss met dit goed beleend [57].

 

Bronnen

1 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, aanvullingen, blz.2

2 Nijhoff, Gedenkwaardigheden

3 H.W.M.J. Kits Nieuwenkamp: Nederlandsche familie wapens, Arnhem 1975, blz. 109-114

4 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 9

5 Heraldieke Bibliotheek 1879, blz. 125

6 Zie voor verdere informatie over de Malburg en zijn naaste omgeving: J.W.M. Oudhof (red.): Huis Malburg van spoor tot spoor, Amersfoort 2000

7 Bijdragen en mededelingen Gelre: leenregisters graafschap/hertogdom Gelre, 1909, blz. 310

8 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 6

9 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 7 en AHC 4781, blz. 19

10 H.W.M.J. Kits Nieuwenkamp: Nederlandsche familie wapens, Arnhem 1975, blz. 109-114 en Archief Heren en Graven van Culemborg (AHC) 4781, blz. 119

11 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 17

12 Gijsbert Gijsbertss van Buren, zou een zoon kunnen zijn van Gijsbert van Buren Johanss en Johanna van Rijswijk; kleinzoon van Johan van Buren, vermeld 1406-1418 en achterkleinzoon van Alard, heer van Buren (vermeld circa 1340-1408) en Geertruid Floriss van de Cranse.

13 AHC inv nr 4781, folio 119

14 AHC inv nr 4781, blz. 90

15 AHC inv nr 4781, blz. 119

16 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 61

17 H.W.M.J. Kits Nieuwenkamp: Nederlandsche familie wapens, Arnhem 1975, blz. 109-114

18 AHC inv nr 4779, blz. 136

19 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 10

20 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 7

21 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 18

22 AHC inv nr 4781, folio 117

23 Historische Namen Index Rivierenland: 180.000 namen uit het rivierengebied

24 AHC inv nr 4781, blz. 106

25 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 6 en 18

26 Er komt in die tijd in Zoelen/Avezaath nog een Willem Aerntss voor. Of dat dezelfde is als Willem Hoef is niet duidelijk. De moeder zou dan een ander zijn! Als erve sijner moeder Mechtelt, eerst huysvrouw van Claes Wreden ende na huysfrou Jacobs van Schorrenberg geweest is Willem Aerntss in 1500 beleend met de Muggenberg en 7 mg. land te Kerk Avezaath. Ompaald O. de persoon van Avesaet, Willem van Langeraeck ende Johan van Buren, heer van Ewijk, West Johan van Rijswijk, Zuid heer Sweder Cobbinck, commandeur van Tiel en Wolter van Overrhijn Hackenss en Noord de gemeyne wetering. Mechtelt is weduwe van Claes Vreede en wordt op 11 juli 1481, na transport door Hendrik Johanss van Avesaat, beleend. Willem Aerts haer dochter man is dan hulder. Bron: Bijdragen en mededelingen Gelre: leenregisters graafschap/hertogdom Gelre, 1909, blz. 326.

27 Navorscher, jaargang 40, blz. 247

28 AHC inv nr 4781, folio 90

29 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 21

30 RA Neder Betuwe, nr. 203, folio 82 recto

31 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 20

32 Bijdragen en Mededelingen Gelre: leenregisters van het kwartier Nijmegen, paragraaf 134

33 AHC inv nr 4781, blz. 100

34 AHC inv nr 4781, blz. 98

35 Leenregister Thorn

36 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 19

37 AHC inv nr 4781, blz. 92 3

8 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 19 en 21

39 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 21 en 22

40 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 62

41 AHC inv nr 4779, blz. 71

42 AHC inv nr 4781, blz. 89

43 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, aanvullingen, blz.3

44 Gerigtelijk signaat van de Bank van Zoelen

45 AHC inv nr 4781, blz.

46 46 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 22

47 RA Neder Betuwe, nr. 203, folio 10 recto

48 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 24

49 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 11

50 AHC inv nr 4782, blz. 55

51 AHC inv nr 4781, blz. 95

52 J.A. Heuff Azn. Geslacht Heuff, 1891, blz. 16

53 AHC inv nr 4781, blz. 118

54 Inventaris vh archief vd Ridderlijke Duitsche Orde, de Balije van Utrecht. inv.nr. 3079

55 AHC inv nr 4781, blz. 135 5

56 AHC inv nr 4781, blz. 147

57 AHC inv nr 4781, blz. 109